Externe veiligheid gaat over het beheersen van risico’s die mensen lopen door opslag, productie, gebruik en vervoer van gevaarlijke stoffen in hun omgeving. Als dichtbevolkt land is het bijna onmogelijk om niet te worden blootgesteld aan deze risico’s.
Om in onze gemakken en behoeften te voorzien zijn gevaarlijke stoffen noodzakelijk. We willen graag in de winter warm zitten, maar daar is dan wel gas voor nodig. Dit gas wordt, voor het de woning in gaat, onder hoge druk getransporteerd naar verdeelstations. Dit geeft bepaalde risico’s naar de omgeving. Gelukkig is de kans op deze risico’s vaak klein.
Voorbeelden van risicobronnen zijn wegen, het spoor en buisleidingen waar gevaarlijke stoffen door of over vervoerd worden en bedrijven (bijvoorbeeld LPG-tankstations, propaantanks en chemische industrie).
Het externe veiligheidsbeleid en regelgeving is er op gericht om de risico’s voor mensen zo laag mogelijk te houden. Dit wordt bereikt door bij ruimtelijke inrichting zo weinig mogelijk objecten, waar mensen kunnen verblijven, toe te staan in de directe omgeving van een risicobron.
Daarnaast moet bij het vestigen van een nieuwe risicobron rekening worden gehouden met de aanwezige mensen in de directe omgeving.
Voor meer informatie over de wet- en regelgeving voor externe veiligheid kunt u terecht op de websites van InfoMil en het RIVM.
De vakgroep externe veiligheid binnen de Omgevingsdienst IJsselland houdt zich bezig met de toetsing aan het externe veiligheidsbeleid en regelgeving. Wij adviseren de gemeenten en provincie bij ruimtelijke ontwikkelingen in de buurt van een risicobron. Daarnaast adviseren wij bij het vestigen van nieuwe risicobedrijven of wijzigingen bij een bestaande risicobedrijf.
Om als burger inzicht te krijgen in de risicobronnen (bedrijven en transportaders) is een kaart beschikbaar gesteld waar deze bronnen op staan vermeld. De risicokaart is hier te vinden.
Tot slot kunt u als burger ook de nodige maatregelen treffen om goed voorbereid te zijn op een mogelijk incident met een gevaarlijke stof. Op de website www.crisis.nl staat meer informatie en leest u wat u kunt doen om uzelf en de minder zelfredzame buurgenoot in de veiligheid te brengen.
Bedrijven kunnen een risicobron zijn voor wat betreft externe veiligheid door opslag of verwerking van gevaarlijke stoffen. Dit is vooral belangrijk bij bedrijven die onder het Besluit externe veiligheid inrichtingen (BEVI inrichtingen) vallen.
Een incident of ongeval waarbij gevaarlijke stoffen vrijkomen, kan altijd gebeuren. Ondanks dat het bedrijf met gevaarlijke stoffen voldoet aan alle eisen. Dit kan gevaarlijk zijn voor de mensen die vlakbij het bedrijf wonen of verblijven. De risico’s moeten wel tot een minimum beperkt worden.
Bepaalde bedrijven vallen onder het Bevi (Besluit externe veiligheid inrichtingen). Indien het Bevi van toepassing is op het bedrijf dan moet het betreffende bedrijf ook een omgevingsvergunning met toestemming milieu aanvragen. Voor verdere informatie over het aanvragen van een omgevingsvergunning wordt verwezen naar Omgevingsloket Online. Om te bepalen of het Bevi van toepassing is zijn in het Besluit categorieën van bedrijven genoemd die onder de regels van het Bevi vallen. Voorbeelden hiervan zijn LPG tankstations, grote opslagen (vanaf 10.000 kg) van verpakte gevaarlijke stoffen, ammoniak koelinstallaties, enz. Naast het Bevi kan het bedrijf ook nog vallen onder de regels van het Besluit risico zware ongevallen (BRZO 2015). Dit besluit is van toepassing als binnen het bedrijf grote hoeveelheden van een specifieke stof of groep stoffen aanwezig is. Denk hierbij aan bijvoorbeeld zeer giftige stiffen of extreem oxiderende stoffen. Ook voor BRZO-bedrijven is de vergunningplicht van toepassing.
Voor meer informatie over de wet- en regelgeving op het gebied van externe veiligheid en het aanvragen van een omgevingsvergunning kunt u terecht op de websites van InfoMil en het Omgevingsloket.
Bij realisatie of wijziging van een Bevi- dan wel BRZO-inrichting moet beoordeeld worden of dit effect heeft voor de risico’s op de (beperkt) kwetsbare objecten in de omgeving. Ook kan het zijn dat een bedrijf dat als (beperkt) kwetsbaar object wordt aangemerkt, wordt gerealiseerd in de buurt van een Bevi- of BRZO-bedrijf. Ook in dat geval stelt het Bevi en BRZO regels om te toetsen of deze verandering voldoet aan de eisen voor externe veiligheid.
Voorbeelden van kwetsbare objecten zijn woningen, kinderdagverblijven, ziekenhuizen en scholen. Een Bevi-bedrijf is zelf in principe geen (beperkt) kwetsbaar object. Er is geen limitatieve opsomming van (beperkt) kwetsbare objecten. Bij veel werknemers of bezoekers kan een bedrijf door bevoegd gezag wel als (beperkt) kwetsbaar object worden aangemerkt. Voorbeelden hiervan zijn kantoren en winkels.
Omgevingswet
Naar verwachting treedt op 1 januari 2021 de Omgevingswet in werking. Dit kan ook gevolgen hebben voor de bedrijven binnen de regio IJsselland. De toetsingsafstanden, waarbinnen de risico’s op (beperkt) kwetsbare objecten worden beoordeeld, kunnen veranderen. Dit kan gevolgen hebben voor toekomstige ontwikkelingen. Uitgangspunt is wel dat de wijzigingen uit de omgevingswet geen gevolgen hebben voor de bestaande situatie.
Voor de meeste risicobedrijven binnen de regio IJsselland gaan vaste toetsingsafstanden gelden. Dit worden ook wel aandachtsgebieden genoemd. Van 12 bedrijven binnen de regio IJsselland moeten de toetsingsafstanden worden berekend. De bedrijven zullen door het ministerie van infrastructuur en waterstaat op hoogte worden gesteld.
Externe veiligheid gaat over het beheersen van risico’s die mensen lopen door opslag, productie, gebruik en vervoer van gevaarlijke stoffen in hun omgeving. Voorbeelden van risicobronnen zijn transportaders (bijvoorbeeld wegen, het spoor en buisleidingen) en bedrijven (bijvoorbeeld LPG-tankstations, propaantanks en chemische industrie). Het externe veiligheidsbeleid en regelgeving is er op gericht om de risico’s voor mensen zo laag mogelijk te houden. De risico’s worden onderverdeeld in plaatsgebonden (individuele) risico en groepsrisico. Meer uitleg over plaatsgebonden risico en groepsrisico staat op de InfoMil-website.
Meer handige informatie
Meer informatie over wet- en regelgeving op het gebied van externe veiligheid vindt u op de websites InfoMil (veiligheid en ruimtelijke ordening) en het RIVM (omgevingsveiligheid).
Externe veiligheid en het bevoegd gezag
Binnen de gemeenten in IJsselland en bij de Provincie Overijssel komen ruimtelijke plannen binnen en vergunningaanvragen voor vestigen en wijzigen risicovolle bedrijven.
Deze plannen en aanvragen moeten worden getoetst aan de externe veiligheid wet- en regelgeving. Daarnaast kent iedere gemeente en provincie binnen de regio zijn eigen externe veiligheidsbeleid waaraan getoetst moet worden.
De vergunningaanvragen komen al bij OD IJsselland binnen omdat wij het onderdeel milieu voor de gemeenten en Provincie verzorgen. Intern vragen we dan advies bij de vakgroep externe veiligheid.
Voor ruimtelijke plannen beoordeelt de gemeente of provincie zelf of externe veiligheid aan de orde is. Daarbij is het van belang dat de gemeente of provincie eerst zelf signaleert of externe veiligheid aan de orde is. Hierbij kan de signaleringskaart van pas komen. Inloggegevens zijn te verkrijgen via info@ev-signaleringskaart.nl. Als externe veiligheid aan de orde is dan kan de omgevingsdienst om advies worden gevraagd. Wij toetsen aan de wet- en regelgeving en het externe veiligheidsbeleid dat van toepassing is. In ons advies geven we aan of het plan al dan niet doorgang kan vinden en wat eventueel benodigd is om het mogelijk te maken. Een belangrijk onderdeel is het advies van de Veiligheidsregio IJsselland. Dit is in veel gevallen een verplicht onderdeel. Wij als omgevingsdienst hebben nauwe contacten met de veiligheidsregio en kunnen daarmee een meer integraal externe veiligheidsadvies geven.
Advies veiligheidsregio
Een cruciaal punt is de inrichting van een ruimtelijkplan om de risico’s beheersbaar te houden. Advies van de veiligheidsregio is hierbij noodzakelijk. Zij adviseren over de zelfredzaamheid, bereikbaarheid en bestrijdbaarheid. Het is ook aan te raden de veiligheidsregio vroegtijdig te betrekken bij ruimtelijke plannen. Hierdoor zijn er nog wijzigingen mogelijk bij de inrichting van het plan (vluchtroutes, aanrij route hulpdiensten, kwetsbare objecten op een andere locatie in het plan, enz.). Omdat wij nauwe contacten hebben met de veiligheidsregio zullen zij ook al vroegtijdig worden betrokken. Hier ziet u een video waar het belang van een goede ruimtelijke plan- inrichting wordt weergegeven.
Omgevingswet
Naar verwachting treedt op 1 januari 2021 de Omgevingswet in werking. Dit heeft ook gevolgen hoe de gemeente en provincie om moeten gaan met het aspect externe veiligheid bij ruimtelijk planvorming. In de omgevingswet is het opstellen van omgevingsplannen aan de orde. Hierin moet worden nagedacht hoe externe veiligheid een plaats gaat krijg in deze plannen. Waar staat de gemeente en provincie nog risicovolle activiteiten toe binnen hun grondgebied en waar wil men juist kwetsbare functies (zorginstellingen, kinderdagverblijven en basisscholen) ontwikkelen. Daarnaast is het van belang hoe het plan wordt ingericht in verband met zelfredzaamheid, de mogelijkheden om het plan te ontvluchten en te bereiken door hulpdiensten. Hierbij speelt de veiligheidsregio een grote rol.
Externe veiligheid gaat over het beheersen van risico’s die mensen lopen door opslag, productie, gebruik en vervoer van gevaarlijke stoffen in hun omgeving. Als dichtbevolkt land is het bijna onmogelijk om niet te worden blootgesteld aan deze risico’s.
Ketentoezicht
OD IJsselland werkt in al haar expertises nauw samen met partnerorganisaties die een rol spelen in één of meerdere ‘ketens’. Bij veel processen zijn verschillende bedrijven betrokken, bijvoorbeeld initiatiefnemers, aannemers, transporteurs, intermediairs, toepassers en eindverwerkers. Ketentoezicht analyseert de hele keten. Lees meer over ketentoezicht.